Boren, slijpen, zagen, frezen of schroeven, met elektrisch gereedschap worden klusjes in en om het huis een stuk gemakkelijker. Maar welke verschillende soorten zijn er eigenlijk? Voor welke zijn klusjes zijn ze geschikt? En waar moet je op letten bij het kiezen van het juiste elektrische gereedschap voor je eigen werkbank?
Elektrisch gereedschap is handgereedschap dat door een elektrische motor wordt aangedreven, waardoor het werk veel gemakkelijker wordt. De vereiste stroom kan op twee manieren aan de motor worden geleverd: door een rechtstreekse aansluiting op het lichtnet of via een accu.
De volgende tabel helpt je het juiste apparaat voor een bepaalde taak te vinden:
| Gereedschap | Eigenschappen | Geschiktheid voor het werk | Bewerkbare materialen |
|---|---|---|---|
| Accuschroevendraaier | • mobiel dankzij de accu • kleine omvang • laag gewicht • kleine boorhouder • traploze snelheidsregeling | • kleine boorwerkzaamheden • vast- en losschroeven | • hout • kunststof |
| Boormachine | • met kabel of accu • grote boorhouder • met of zonder klopfunctie • traploze snelheidsregelaar • vaak twee versnellingen | • alle boorwerkzaamheden • klopboren (indien met klopfunctie) • vast- en losschroeven | • hout • kunststof • metselwerk • metaal • steen |
| Elektrische schaafmachine | • met kabel of accu • twee messen aan de onderkant • door riem aangedreven schaafrol | • schaven • glad maken • afschuinen • frezen | • hout |
| Kap- en verstekzaag | • met kabel of accu • verstekzaagblad met geleider • als tafelmodel of met onderbouw | • nauwkeurige sneden • schone randen • hoekwerk en hoekverbindingen • verstek- en kapwerkzaamheden | • hout • kunststof |
| Cirkelzaag | • met kabel of accu • als pendelkapzaag of invalzaag • in ruststand is het zaagblad volledig afgedekt (kan zonder risico op letsel neergelegd worden) • snijdiepte kan worden ingesteld | • lange, hoekige scheidingssneden • platen zagen • inkorten van latten en planken | • hout • kunststof • metaal • steen |
| Decoupeerzaag | • met kabel of accu • vaak inschakelbare pendelslag • behuizing van stevig kunststof | • snijden van rondingen • zagen van uitsparingen • inkorten van lijsten | • hout • kunststof • metaal • steen |
| Bandschuurmachine | • met kabel of accu • doorlopende band als slijpoppervlak • goede verwijdering van materiaal | • schuren van grote oppervlakken (tafels, vloerplanken, deuren) • verwijderen van roest | • hout • metaal |
Belangrijke criteria voor een hoog rendement van al deze apparaten zijn de vermogensontwikkeling, de belastbaarheid en het rendement van de elektrische energie:
De technische gegevens in de beschrijving van de fabrikant geven informatie over alle relevante aspecten wat betreft prestaties, stroomverbruik en gebruiksduur/levensduurverwachting.
Voor bepaalde klussen, zoals het zagen van takken in de tuin of boren in een onafgewerkte zolder, is een kabelloze machine de beste oplossing. Deze vergroot de bewegingsvrijheid en voorkomt dat vervelende kabels in de weg hangen.
Draadloos elektrisch gereedschap biedt echter niet alleen voordelen. Hoewel mobiele apparaten krachtig zijn, zijn ze relatief zwaar door de ingebouwde accu’s en bereiken ze vroeg of laat hun grenzen, vooral bij gebruik bij harde materialen. Denk bijvoorbeeld aan:
In zulke gevallen is het aan te bevelen om gereedschap met kabel te gebruiken, omdat deze krachtiger zijn.
Hoe lang een accu meegaat totdat deze leeg is, wordt uitgedrukt in wattuur (Wh), wat op zijn beurt wordt berekend uit de spanning in volt (V) vermenigvuldigd met de capaciteit in ampère-uur (Ah). Als de capaciteit in watturen vermenigvuldigd wordt met het vermogen (in watt) van het apparaat, betekent dit dat de accu in één uur 24 watt vermogen kan genereren. Indien de bijbehorende cirkelzaag dus slechts met 20 watt zou worden aangedreven, zou hij 1,2 uur ononderbroken kunnen werken (1 uur en 12 minuten). Als hij met 200 watt vermogen zou werken, zou de stroomsterkte slechts voldoende zijn voor 0,12 uur (iets meer dan 7 minuten). Bij het berekenen van de werktijd van een accu moet steeds in het oog gehouden worden dat elektrisch gereedschap meestal maar kort gebruikt wordt.
Met een paar factoren in gedachten is het kiezen van het juiste apparaat veel gemakkelijker.
De keuze van het juiste gereedschap hangt direct af van het werk dat gedaan moet worden. Als het bijvoorbeeld om kleinere boor- en schroefwerkzaamheden gaat, is een accuschroevendraaier het juiste gereedschap. Als er echter grote gaten in het metselwerk geboord moeten worden, gebruik dan een slagboormachine – deze zijn meestal veel krachtiger.
Hetzelfde geldt voor de verschillende vormen van zagen of slijpmachines: afhankelijk van het soort werk en de aard van het te bewerken materiaal zijn bepaalde apparaten meer geschikt dan andere. Als duidelijk is welk werk op welk materiaal moet worden uitgevoerd, wordt de keuze van mogelijke elektrische gereedschappen automatisch beperkt.
Ook de gebruiksgewoonten zijn belangrijk voor de aankoopbeslissing: voor onregelmatiger gebruik is minder krachtig elektrisch gereedschap vaak de juiste keuze. Voor wie tijdens een renovatieproject alleen houten of kunststof plinten op maat wil zagen, biedt een minder duur apparaat voldoende vermogen voor weinig geld.
Doe-het-zelvers die hun apparatuur veel gebruiken, kunnen op hun beurt wel eens kijken naar elektrisch gereedschap van topklasse. In zo'n geval kan de aanschaf van een duurder apparaat op de lange duur lonen: goedkoper elektrisch gereedschap heeft misschien niet het vermogen dat ze nodig hebben of moet vaker vervangen worden omdat het korter meegaat.
Een van de belangrijkste criteria voor de aankoopbeslissing is de hanteerbaarheid van het elektrisch gereedschap. Daarom moet je, voordat je het koopt, zowel de afmetingen als het gewicht van het apparaat in overweging nemen. Indien bijvoorbeeld gaten boven het hoofd moeten worden geboord, is een lichtgewicht apparaat handig, terwijl een tafelboormachine ook kan worden gebruikt wanneer er wordt gewerkt met onderdelen die niet vast zijn gemonteerd – het hogere gewicht is dan minder relevant.
Ook de vraag hoe ergonomisch het apparaat is moet vóór de aankoop opgehelderd worden: elektrisch gereedschap met een ergonomisch gevormde handgreep is minder vermoeiend voor de handspieren, en de modellen met ruimte voor beide handen zijn gemakkelijker te bedienen.
Bij de aanschaf van elektrisch gereedschap zijn er een paar punten waarmee doe-het-zelvers rekening moeten houden. Belangrijke criteria zijn het soort gebruik en de gebruiksfrequentie, de aard van het te bewerken materiaal en de plaats waar gewerkt moet worden. Vooral op het gebied van vermogen, rendement en accucapaciteit moet afgewogen worden of een minder duur model voldoende is voor het beoogde gebruik. Als het gereedschap vaak of voor zwaar werk gebruikt gaat worden, kan een duurder high-end model een betere keuze zijn.
